Met vlaggen

DEZE BOMEN VOELEN ZICH NIET GOED


Deze bomen voelen zich niet goed met minder hemel,
deze stenen voelen zich niet goed onder de vreemde voetstappen,
deze gezichten voelen zich alleen maar goed in de zon,
deze harten voelen zich alleen maar goed in de gerechtigheid.

Dit landschap is hard als het zwijgen,
het drukt zijn zwartgebrande stenen tegen zijn hart,
drukt naar het licht zijn verweesde olijven en zijn wijnranken,
drukt zijn tanden opeen. Er is geen water. Alleen licht.
De weg loopt verloren in het licht en de schaduw van de omheining is ijzer.
Versteend zijn de bomen, de stromen en de stemmen
in het kalkwit van de zon.
De wortel stoot op het marmer. De bestofte struiken.
De muilezel en de rots. Ze hijgen. Er is geen water.
Allen hebben dorst. Jaren reeds.
Allen kauwen een mondvol hemel bovenop hun bitterheid.
Hun ogen zijn rood van slapeloosheid,
een diepe lijn staat gegrift tussen hun wenkbrauwen
zoals een cipres tussen twee bergen bij zonsondergang.
Hun hand zit gekleefd aan hun geweer
hun geweer is het verlengstuk van hun hand
hun hand is het verlengde van hun ziel -
op hun lippen trilt hun woede
en ze dragen hun verdriet zeer diep in hun ogen
als een ster in een kuiltje vol zeezout.
Als ze hun vuisten ballen, is de zon er zeker voor de wereld
als ze glimlachen, vliegt er een kleine zwaluw
uit hun wilde baard als ze slapen, vallen er twaalf sterren
uit hun lege zakken als ze sneuvelen, trekt het leven
de helling op met vlaggen en tamboeren.


Yánnis Rítsos


- uit het Grieks vertaald door Guido Demoen -


In: Yannis Ritsos Romiosýni en 18 kleine liederen van het bitter vaderland,
Kortrijk (B.), Point nr. 38, tweetalige uitgave Grieks-Nederlands, 2000.


Yánnis Rítsos (1909-1990), een geëngageerd Nieuwgrieks dichter, debuteerde in 1934 met de bundel Traktoren en werd in datzelfde jaar lid van de communistische beweging. Deze keuze leidde tot ernstige sociale en politieke conflicten en verzet, onder andere met het rechtse Metaxás-regime en later onder de Kolonelsdictatuur (1967–1974). Rítsos zat een gevangenisstraf uit op het beruchte eiland Jaros, maar kwam vrij in 1972 onder druk van de gemobiliseerde wereldopinie.
Veel van zijn werk werd vertaald, maar in West-Europa raakte het vooral bekend door de muziek van componist Mikis Theodorákis, lange tijd eveneens een ondergrondse politieke balling.