woensdag 19 maart 2008

In memoriam Hugo Claus (1929 - 2008)

Verdriet in de lage landen: Hugo Claus is vanmiddag in Antwerpen overleden.
De Belgische dichter en schrijver leed al bijna tien jaar aan de ziekte van Alzheimer.

Volgens zijn uitgever De Bezige Bij heeft Claus zelf het ogenblik bepaald waarop hij wilde sterven, hij zou om euthanasie hebben gevraagd. Claus overleed op een door hem gekozen tijdstip woensdagmiddag in het Antwerpse Middelheimziekenhuis. Hij werd net geen 79 jaar.

Hugo Claus, de oudste zoon van een drukker uit Brugge, geldt als een van de grootste Nederlandstalige schrijvers. Hij is in ieder geval de meest bekroonde auteur in het Nederlands taalgebied en een van de veelzijdigste en productiefste. Claus was behalve (toneel)schrijver en dichter, ook filmmaker, regisseur en beeldend kunstenaar/schilder. Zijn omvangrijke oeuvre bestaat uit vele tientallen dichtbundels, romans, vertalingen en toneelstukken.
Ooit had hij theaterambities, als acteur. In zijn jonge jaren voorzag Claus lange tijd in zijn levensonderhoud als boekilllustrator, en met het schilderen van landschapjes en gevels. Het duurde enige tijd voordat hij zich niet meer schilder maar schrijver durfde te noemen, al voelde hij zich tot zijn laatste ogenblik vooral dichter.

Hugo Claus is in Nederland de laatste decennia geroemd en vooral bekend, zo leek het wel, door zijn magnum opus: Het Verdriet van België, een familiekroniek over collaboratie, verzet en verraad, waarin met veel autobiografische elementen de geschiedenis van Vlaanderen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog wordt beschreven.
Zeker zo indrukwekkend uit zijn vroegere werk zijn echter de debuutroman De Metsiers (1950), die Claus ogenblikkelijk de faam van 'literair wonderkind' bezorgde, en zijn Oostakkerse Gedichten.

Claus was een ware meester in het vermengen van het tragische, verhevene, klassieke met het banale, burleske en - ook vaak - het obscene.

Tegen het verlies, dit gedicht als hommage aan Hugo:



ULYSSES



Te veel gevechten heb ik gezien,
te veel gejank van vrijers gehoord,
ik ben altijd te ver gereisd.


Een kijkdoos heeft mijn oog vervangen,
Een bromtol mijn oor.


Te veel modder,
te veel krengen er in.
Te veel vreugde.


Ik verberg mij nu tussen de minnaars,
die bedelaars.






[Uit: Hugo Claus Gedichten 1948-1993. Amsterdam, De Bezige Bij, 1994]

Geen opmerkingen: